9. ยถากมฺมูปคตญาณกถาวณฺณนา

[377] ทิพฺเพน จกฺขุนา ยถากมฺมูปเค สตฺเต ปชานาตีติ ยถากมฺมูปคตญาณสฺส อุปนิสฺสเย ทิพฺพจกฺขุมฺหิ กรณนิทฺเทโส กโต, น ยถากมฺมูปคตชานนกิจฺจเกฯ ตํกิจฺจเกเยว ปน ปโร กรณนิทฺเทสํ มญฺญตีติ อาห ‘‘อโยนิโส คเหตฺวา’’ติฯ ยถากมฺมูปคตญาณเมว ทิพฺพจกฺขุนฺติ ลทฺธีติ อิมินา วจเนน ทิพฺพจกฺขุเมว ยถากมฺมูปคตญาณนฺติ เอวํ ภวิตพฺพํฯ เอว-สทฺโท จ อฏฺฐาเน ฐิโต ทิพฺพจกฺขุสทฺทสฺส ปรโต โยเชตพฺโพฯ ยถากมฺมูปคตญาณสฺส หิ โส ทิพฺพจกฺขุโต อตฺถนฺตรภาวํ นิวาเรติฯ น หิ ทิพฺพจกฺขุสฺส ยถากมฺมูปคตญาณโตติฯ

ยถากมฺมูปคตญาณกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

10. สํวรกถาวณฺณนา

[379] จาตุมหาราชิกานํ สํวราสํวรสพฺภาโว อาฏานาฏิยสุตฺเตน ปกาสิโตติ ‘‘ตาวติํเส เทเว อุปาทายา’’ติ อาหฯ เอวํ สติ สุคติกถายํ ‘‘ตาวติํเส สงฺคหิตานํ ปุพฺพเทวานํ สุราปานํ, สกฺกเทวานํ สุราปานนิวารณํ สุยฺยติ, ตํ เตสํ สุราปานํ อสํวโร น โหตี’’ติ วตฺตพฺพํ โหติฯ

สํวรกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

ตติยวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

4. จตุตฺถวคฺโค

1. คิหิสฺส อรหาติกถาวณฺณนา

[387] คิหิสํโยชนสมฺปยุตฺตตายาติ เอเตน คิหิฉนฺทราคสมฺปยุตฺตตาย เอว ‘‘คิหี’’ติ วุจฺจติ, น พฺยญฺชนมตฺเตนาติ อิมมตฺถํ ทสฺเสติฯ

คิหิสฺส อรหาติกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

2. อุปปตฺติกถาวณฺณนา

[388] อโยนิโสติ โอปปาติโก โหติ, ตตฺถ ตสฺสาเยวูปปตฺติยา ปรินิพฺพายีติ อตฺถํ คเหตฺวาติ อธิปฺปาโยฯ

อุปปตฺติกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

4. สมนฺนาคตกถาวณฺณนา

[393] สมนฺนาคตกถายํ ปตฺติํ สนฺธาย ปฏิชานนฺโต จตูหิ ขนฺเธหิ วิย สมนฺนาคมํ น วทตีติ ตสฺส จตูหิ ผสฺสาทีหิ สมนฺนาคมปฺปสงฺโค ยถา โหติ, ตํ วตฺตพฺพํฯ

สมนฺนาคตกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

5. อุเปกฺขาสมนฺนาคตกถาวณฺณนา

[397] อิมินาว นเยนาติ ‘‘ตตฺถ ทฺเว สมนฺนาคมา’’ติอาทิ สพฺพํ โยเชตพฺพํฯ ตตฺถ ปตฺติธมฺโม นาม รูปาวจราทีสุ อญฺญตรภูมิํ ปฐมชฺฌานาทิวเสน ปาปุณนฺตสฺส ปฐมชฺฌานาทีนํ ปฏิลาโภฯ นิรุทฺเธสุปิ ปฐมชฺฌานาทีสุ อนิรุชฺฌนโต จิตฺตวิปฺปยุตฺโต สงฺขาโร, เยน สุปนฺโต สชฺฌายาทิปสุโต จ เตหิ สมนฺนาคโตติ วุจฺจตีติ วทนฺติฯ

อุเปกฺขาสมนฺนาคตกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

6. โพธิยาพุทฺโธติกถาวณฺณนา

[398] ตสฺมาติ ยถาวุตฺตสฺส ญาณทฺวยสฺส โพธิภาวโตฯ ตํ อคฺคเหตฺวา ปตฺติธมฺมวเสน นตฺถิตาย โพธิยา สมนฺนาคโต พุทฺโธติ เยสํ ลทฺธิ, เต สนฺธาย ปุจฺฉา จ อนุโยโค จ สกวาทิสฺสาติ โยชนา ทฏฺฐพฺพาฯ

โพธิยาพุทฺโธติกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ